Liczydło pozwala dodawać i odejmować liczby 5-6 cyfrowe, mnożyć liczby, których iloczyn jest maksymalnie 6-cyfrowy oraz dzielić liczby, których iloraz jest maksymalnie 6-cyfrowy. Yupana umożliwia również wykonywanie działań na ułamkach dziesiętnych. Ale przy wykorzystaniu dwóch plansz zakres obliczeń można rozszerzyć do liczb 11 cyfrowych!

Nie ma tu uniwersalnej odpowiedzi. Trzeba uważać z wprowadzaniem działań na dużych liczbach zwłaszcza młodszym dzieciom. Choć po poznaniu zasad gier, będą mogły dodawać i odejmować liczby 6 cyfrowe, to jednak nie będą rozumiały tak dużych liczb. Zakres działań na Yupanie można stopniowo rozszerzać wraz z oswajaniem się dziecka z system dziesiętnym, zwiększaniem jego świadomości liczb i nabywaniem kompetencji matematycznych innych niż rachowanie.

Sprawa jest złożona, bo deficyty rozwojowe mogą mieć różne nasilenie. Na pewno warto podejmować próby wprowadzania takich dzieci w świat rachunków różnymi metodami. Nasze doświadczenia w pracy z dziećmi dotkniętymi zaburzeniami rozwoju (w tym np. z dyskalkulią i niepełnosprawnością intelektualną) potwierdzają skuteczność metodologii Tawa Pukllay®. Również w Peru metoda ta jest z powodzeniem stosowana do uczenia takich dziećmi. Natomiast efekty, które uda się wypracować zależą od wielu czynników i trudno o uniwersalną opinię. Niżej film pokazujący zabawę matematyką, którą poprzedził etap nauki zasad gier. Liczy Antoś (z zespołem Downa).

Zdecydowanie tak. Gry są przecież świetnym sposobem na kreatywne spędzanie wolnego czasu. W gry można grać całą rodziną lub w wersji samotnika. Wraz z nabieraniem biegłości można skupiać się na skróceniu czasu i zminimalizowaniu ruchów za pomocą których rozwiązuje się łamigłówkę. Można organizować zawody w rozwiązywaniu łamigłówek na czas. A do tego potrzebna jest już strategia.

Oczywiście. Gra daje nauczycielowi nowe możliwości aktywizacji dzieci, a dzieciom poczucie, że nauka rachowania może być przyjemna. Gdy dzieci opanują zasady gier i wprowadzi im się elementy rachowaia na Yupanie, to będą mogły z pomocą gier Inków rozwiązywać zadania tekstowe wymagające rachowania na liczbach wielocyfrowych. Bez użycia tych gier, rozwiązanie zadań tego typu byłyby poza ich możliwościami.

Poznając zasady „porządkowania” nasion na planszy Yupana, dzieci nieświadomie uczą się rachowania. Gdy dobrze opanują zasady gier i bez problemu będą radziły sobie z zadaniami z kart wyzwań, to wtedy należy pokazać dzieciom kontekst matematyczny. Ale co ważne, nie trzeba tego robić. Można poprzestać na samym graniu i dobrze się przy tym bawić.

Yupana to narzędzie, które może wspomóc edukację matematyczną najmłodszych. To od rzemieślnika używającego narzędzia zależy, jak wykorzysta potencjał w nim ukryty. Może skupić się z dzieckiem na samym graniu. Ale może też pójść dalej i motywować dziecko do odkrywania liczb, porównywania ich, matematycznego sensu przemieszczania nasion na planszy, do optymalizacji ruchów. W końcu do przyjmowania odpowiednich strategii, które sprawiają, że rachunki na Yupanie staną się szybsze, prostsze i bardziej przemyślane. A odkryte podczas zabawy zależności między liczbami przydadzą się na kolejnych etapach kształcenia. W końcu yupana może służyć do wykonywania obliczeń na liczbach naturalnych i ułamkach dziesiętnych z zakresu szkoły podstawowej. Może też być narzędziem, które zastępuje kalkulator osobom z trudnościami w nauce matematyki.

Jest to jak najbardziej możliwe. Taki trening świetnie rozwija wyobraźnię. Jednak podobnie jak metoda sorobanu (japońskiego liczydła) wymaga wielu godzin treningu. Widzieliśmy jak peruwiańscy nauczyciele dodają w pamięci za pomocą Yupany liczby 3-4 cyfrowe.